سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در دورنمای اقتصادی موقتی که هفته جاری منتشر کرد، اعلام کرد: پیش‌بینی می‌شود رشد تولید ناخالص داخلی جهانی از حدود ۳ درصد در سال ۲۰۱۶ که ضعیف‌ترین نرخ رشد از سال ۲۰۰۹ بوده است، افزایش پیدا کند و به ۳.۳ درصد در سال ۲۰۱۷ و حدود ۳.۵ درصد در سال ۲۰۱۸ صعود کند.

با این همه این سازمان هشدار داد عدم ارتباط میان بازارهای مالی و عوامل بنیادین، نوسان بازار، آسیب‌پذیری‌های مالی و ابهامات سیاسی ممکن است این رشد را از مسیرش منحرف کند.

عوامل بنیادین متزلزل

طبق گزارش سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، با وجود رشد بزرگ نرخ‌های بهره اسمی و در حالی که انتظارات رشد تولید ناخالص داخلی واقعی و اسمی بلندمدت بر مبنای پیش‌بینی‌های جمعی تغییر چندانی نکرده، ارزش معاملات سهام در بسیاری از بازارهای بزرگ طی شش ماه اخیر افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.

شاخص استاندارد اند پورز ۵۰۰ از سپتامبر بیش از هشت درصد رشد کرده اما اخیرا نشانه‌های هشداردهنده‌ای را بروز داده است. کاهش حجم معاملات، عدم تطبیق میان انتظارات نوسان و ابهام اقتصادی و سیر یکنواخت بازده در میان نشانه‌هایی هستند که از نزدیک بودن پایان صعود بازار سهام حکایت دارند.

نوسان نرخ مبادله ارزی

طبق هشدار سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، انتظارات بازار مالی نشان می‌دهد که اختلاف قابل توجهی در نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت میان اقتصاددهای توسعه‌یافته بزرگ در چند سال آینده ایجاد خواهد شد. این مسئله ریسک تنش‌ها و نوسان بازار مالی به ویژه در نرخ‌های مبادلات ارزی را مطرح می‌کند که ممکن است به بی‌ثباتی مالی گسترده‌تر منتهی شود.

قوی شدن ارزش دلار آمریکا که به دلیل انتظارات برای رشد اقتصادی بالاتر و افزایش متعدد نرخ‌های بهره بوده، ریسک‌های متوجه اقتصادهای نوظهور را بارز کرده است. بسیاری از ناظران بازار حتی نسبت به تکرار سال ۲۰۱۳ که طی آن تحکیم سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا موجب خروج سرمایه از اقتصادهای نوظهور شد، نگران هستند.

آسیب‌پذیری‌های مالی

طبق دورنمای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، آسیب‌پذیری‌های مالی قابل توجه ناشی از اتکای بیش از حد به سیاست پولی در سال‌های اخیر هستند که به نرخ‌های بهره فوق العاده پایین برای یک مدت طولانی منتهی شده و سطح بدهی در بعضی از کشورها را افزایش داده و قیمت دارایی‌ها را بالا برده است.

صندوق بین‌المللی پول در اکتبر اعلام کرد بار بدهی جهان به بالاترین سطح همه زمانها رسیده و بیل گراس، سرمایه گذار افسانه ای هشدار داده است که آمریکا در یک تله بدهی گیر افتاده که توسط بانک مرکزی این کشور ایجاد شده است.

ابهام سیاسی

سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در این گزارش تاکید کرده است که کاهش اعتماد به دولت‌های ملی و اعتماد کمتر رای‌دهندگان به سیستم‌های سیاسی بسیاری از کشورها، ممکن است دنبال کردن و اجرای پایدار برنامه‌های سیاستی برای دستیابی به رشد اقتصادی جامع و قوی را برای دولت‌ها دشوارتر کند.

ابهام نسبت به سیاست اقتصادی از زمان رای انگلیس برای خروج از عضویت اتحادیه اروپا (بریگزیت) و انتخابات آمریکا جهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است، اما بازارها با نادیده گرفتن ریسک‌های احتمالی، صعود کرده‌اند. انتخابات‌های آتی در کشورهای فرانسه، آلمان و هلند ریسکی را برای ظهور پوپولیسم در اروپا به وجود آورده است.

بر اساس گزارش بیزنس اینسایدر، لازم است به این نکته توجه کرد که دورنمای رشد مورد پیش‌بینی سازمان توسعه و همکاری اقتصادی همچنان کمتر از سطح پیش از بحران است. در حالی که رشد اندک مورد استقبال است اما رشد تولید ناخالص داخلی جهانی همچنان پایین‌تر از متوسط حدود چهار درصد در دو دهه منتهی به بحران باقی مانده است.